Zmywarka do naczyń zużywa 4-5 razy mniej wody w porównaniu do mycia ręcznego pod bieżącą wodą, pozwala zaoszczędzić sporo czasu, ale wiąże się z jednorazowym dużym wydatkiem i stałymi kosztami eksploatacji, między innymi energii elektrycznej. Czy warto skusić się zatem na taki luksus?

Zmywarki do naczyń: kosztowny luksus czy racjonalny wybór dla oszczędnych?

Zacznijmy od kosztów: ile pieniędzy trzeba wydać na zmywarkę? Najtańsze modele kosztują już około 1 – 1,5 tys. zł, w zależności od klasy energetycznej, oprogramowania oraz konkretnego modelu (a więc także tego, czy kupujemy zmywarkę do zabudowy czy wolnostojącą). Wiadomo, niestety, że im lepsza jakość, a więc także im wyższa klasa energooszczędności – tym wyższa cena.

Do tego dochodzi koszt instalacji: jeżeli nie czujesz powołania do roli „złotej rączki”, poprosisz o pomoc instalatora, który weźmie za usługę mniej więcej 100 zł. Na co dzień musisz też brać pod uwagę koszt eksploatacji zmywarki: regularny zakup tabletek, które wcale nie są tanie (na ogół za opakowanie kilkudziesięciu tabletek musisz zapłacić 15 – 20 a niekiedy i 40 zł w zależności od marki), soli oraz nabłyszczacza (te materiały akurat nie są zbyt drogie i nie zużywają się bardzo szybko).

Koszt eksploatacji

Oprócz detergentów i środków chemicznych zmywarka, niestety, zużywa także wodę i prąd. Typowa, nienajnowsza zmywarka w trakcie pojedynczego cyklu mycia zużywa nawet i 10 litrów wody oraz 1 – 1,5 kWh prądu. Gdyby zsumować koszt energii, chemii i wody, przy założeniu uśrednionej eksploatacji, a także wziąć pod uwagę przeciętną żywotność urządzenia (zakładamy, że przy pomyślnych wiatrach zmywarka przetrwa w dobrej kondycji nawet i dziesięć lat czyli, powiedzmy 3,5 tys. cykli mycia), to pojedyncze mycie naczyń będzie nas kosztować poniżej 2 zł.

W porównaniu do mycia ręcznego

Na pewno mycie naczyń pod bieżącą wodą wypada niekorzystnie w porównaniu z zaprzęgnięciem do tej niewdzięcznej pracy – nowoczesnej zmywarki. W trakcie mycie pod kranem zużywa się mnóstwo wody: 40 albo i więcej litrów, a także o wiele więcej detergentu, co też nie jest zbyt korzystne dla środowiska. Ponadto do mycia pod kranem zużywamy ciepłą wodę, która też sporo kosztuje oraz odprowadzamy ścieki. Ogólnie rzecz biorąc mycie ręczne wychodzi ciut drożej: według eksperta z portalu zaradnyfinansowo.pl miesięcznie koszty mycia ręcznego wynoszą 38,44 zł a w zmywarce 34,20. Różnica nie wydaje się gigantyczna, ponieważ wystarczy niewielka odmiana zwyczajów czy odstąpienie od regularności w życiu codziennym i oszczędność przestaje być wyraźnie widoczna. Bo przecież z ręcznego zmywania naczyń nie da się zrezygnować całkowicie: do zmywarek nie wkładamy naczyń z elementami drewnianymi czy delikatnej porcelany i naczyń ozdobnych.

Generalnie przyjmuje się jednak, że zmywarka jest rozwiązaniem o wiele bardziej oszczędnym – szczególnie w zestawieniu z myciem pod bieżącą wodą, zamiast w zlewie wypełnionym wodą. Zmywanie ręczne wymaga zużycia o wiele większej ilości wody, natomiast zmywarka zużywa sporo prądu. Ponadto kiedy myjemy naczynia pod kranem, ciepła woda spływając do kanalizacji wychładza się tracąc bezpowrotnie energię, podczas gdy nowsze modele zmywarek potrafią to odzyskać ciepło z brudnej wody i wykorzystać do ogrzania czystej.

Mimo że diabeł tkwi w szczegółach, to jednak można założyć, że posługiwanie się zmywarką pozwoli na zaoszczędzenie od 50 do nawet 500 złotych rocznie – w zależności od wielu czynników, o których poniżej.

Bardzo wiele zależy od liczby osób we wspólnym gospodarstwie domowym. Często zdarza się, że single posiadający zmywarkę, w ogóle z niej nie korzystają, ponieważ zanim załadują zmywarkę do pełna – skończą się naczynia w kredensie. Poza tym zanim zmywarka jest w pełni załadowana, resztki jedzenia na naczyniach zaschną na kamień i zmywarka może sobie z nimi nie poradzić.

Na pewno im więcej osób w rodzinie – tym opłacalność posiadania zmywarki rośnie. Mateusz, blogger prowadzący portal zaradnyfinansowo.pl wyliczył, że im rzadziej się korzysta ze zmywarki - tym bezwzględny koszt zmywania będzie niższy, ale z drugiej strony różnica w kosztach eksploatacji zmywarki, w porównaniu do mycia ręcznego coraz bardziej powiększa się na niekorzyść zmywania ręcznego: pięcioosobowa rodzina na zmywarce zaoszczędzi nawet 500 – 600 zł rocznie. Wynika z tego, że inwestycja w zmywarkę zwróci się po 2 – 3 latach!

Ale kiedy już się zmywarkę ma – warto wiedzieć, jak z niej korzystać w sposób oszczędny i efektywny

Od czego zależy skuteczność oszczędzania? Od wielu czynników, między innymi od tego czy posiadasz zmywarkę starszej daty czy najnowszej generacji, czy używasz odpowiednich ustawień, jak ładujesz zmywarkę, jak jest ona podłączona do wody i prądu. A oto garść praktycznych porad, które są bardzo przydatne w codzienny posługiwaniu się zmywarką:

• Pamiętaj o wybieraniu ustawień oszczędzających zużycie energii
• Unikaj zbędnego opłukiwania naczyń przed umieszczeniem ich w zmywarce (jeżeli na talerzu zostały drobne pestki czy ziarenka, które uwielbiają zatykać dysze – usuń je na sucho, a jeśli już musisz spłukać bieżącą wodą, to nie musisz do tego celu używać wody gorącej!)
• Zapełniaj całą zmywarkę do pełna (o ile nie posiadasz modelu umożliwiającego mycie wybranych naczyń, o czym szerzej – poniżej): typowa zmywarka starszej daty zużywa tyle samo wody bez względu na to ile do niej załadujesz naczyń, a więc w takim przypadku warto pamiętać, aby uzbierać dość naczyń do pełnego załadunku
• Nie działaj rutynowo – jeśli naczynia są zaledwie muśnięte, nie ma potrzeby uruchamiania pełnego cyklu mycia – wystarczy wybrać program płuczący, który zużyje maksymalnie litr wody
• Wybieraj opcję suszenia naczyń zimnym powietrzem, o ile twoja zmywarka posiada taką funkcję, albo w ogóle zrezygnuj z suszenia i po prostu uchyl drzwi suszarki i pozwól naczyniom wyschnąć
• Większość zmywarek pozwala też wybrać temperaturę mycia: zmniejsz ją, jeśli nie wstawiasz do środka mocno zabrudzonych garnków
• Używaj tabletek (kostek) wysokiej jakości: myją tak doskonale, że dzięki temu możesz ustawiać krótsze cykle mycia
• Dbaj o zmywarkę przedłużając jej żywotność – regularnie kontroluj filtry i ramiona natryskowe, uszczelki oraz wnętrze zmywarki (wszystkie te elementy trzeba przemyć przy pomocy detergentów aby nie dopuścić do osadzania się osadów i kamienia)
• Używaj zmywarki często, bo podobnie jak wiele sprzętów i urządzeń, nieużywana zmywarka psuje się.

Nowoczesne zmywarki mają wiele funkcji pozwalających na naprawdę oszczędną eksploatację

Postęp techniczny w dziedzinie projektowania i produkcji urządzeń galopuje jak szalony. Chętnie kupujemy dzisiaj urządzenia dające nie tylko wygodę ale i przyjazne wobec środowiska. A zatem które zmywarki są najbardziej oszczędne?

• Niektóre modele zmywarek pozwalają na podłączenie zarówno zimnej jak i ciepłej wody, przez co niekonieczne jest podgrzewanie wody specjalną grzałką, co bardzo przyczynia się do zużycia energii elektrycznej.
• Nieco inaczej sprawa przedstawia się w przypadku zmywarek posiadających podgrzewacz przepływowy – warto jednak zwrócić uwagę na takie rozwiązania, aby dokonać świadomego wyboru urządzenia lub korzystać w pełni z możliwości, jakie oferuje posiadana już przez ciebie zmywarka
• Co nowsze modele pozwalają załadować zmywarkę jedynie w połowie, albo wręcz w niewielkiej części (jest to tzw. mycie strefowe umożliwiające wybór konkretnego kosza, w którym umieszcza się naczynia do mycia) i dostosować do załadunku ilość zużywanej wody
• Wybierając zmywarkę warto zorientować się czy posiada czujnik kontrolujący przebieg płukania i na podstawie oceny stanu zabrudzenia naczyń odpowiednio dobiera długość cyklu, co pozwala na znaczne zmniejszenie ilości zużywanej wody
• Niektóre zmywarki posiadają funkcję automatycznego otwierania drzwi po myciu, co znacznie przyśpiesza suszenie naczyń i pozwala zrezygnować z suszenia mechanicznego przez suszarkę
• Im lepiej i mądrzej zaprojektowany model zmywarki – tym większa jest elastyczność w aranżowaniu koszy wewnątrz urządzenia, co pozwala na maksymalizację załadunku a zatem na zwiększenie efektywności działania zmywarki
• Zwróć uwagę, czy twoja zmywarka posiada zabezpieczenie przed wyciekiem wody i zalaniem kuchni (i sąsiada)
• Droższe zmywarki wyposażane są w wymiennik ciepła. Pozwala on oszczędzić prąd, ponieważ czysta woda przeznaczona do mycia naczyń ogrzewana jest przez zużytą wodę, podgrzaną już uprzednio
• Bardzo przydatna jest funkcja opóźnionego startu: jeśli korzystasz ze zróżnicowanych taryf prądu, możesz dzięki temu zaplanować mycie naczyń na czas, kiedy prąd jest najtańszy
• Sprawdź czy twoja zmywarka pozwala na regulowanie twardości wody (rozejrzyj się za pokrętłem lub ikonką na panelu dotykowym). Umiejętne korzystanie z tej funkcji pozwoli zwiększyć żywotność urządzenia
• Wśród licznych programów są też i takie (jak np. Express czy TimeSaver), które skracają cykl mycia o połowę, a więc automatycznie zmniejszają pobór prądu i wody
• Mnogość programów w zmywarce przekłada się, niestety, bezpośrednio na cenę urządzenia. Jeśli nie przepadasz za analizowaniem tysiąca opcji, może się okazać że wydatek w taki model zmywarki nie będzie trafiony, ponieważ z większości funkcji nie będziesz korzystać. Jednakże warto zwrócić uwagę na obecność takich programów, jak BIO lub ECO, które pozwalają na wybór niższej temperatury mycia i mniejszej ilości wody oraz energii
• Niektóre zmywarki są niesamowicie wydajne, ponieważ producenci wyposażyli je w filtry do wody pozwalające na powtórne jej użycie.

Na co zwracać uwagę przy kupnie?

Zanim zdecydujesz się na wybór zmywarki, sprawdź czy masz dla niej odpowiednio dużo miejsca w kuchni. Powinna być umieszczona blisko zlewu, aby miała dostęp do odpływu kanalizacyjnego.

Jeśli chcesz aby twoja zmywarka była przyjazna środowisku i twojemu portfelowi, przede wszystkim zwróć uwagę na możliwości oszczędzania cennych zasobów takich, jak prąd i woda. Dlatego eksperci radzą, aby wybierać urządzenia w najwyższej klasie energooszczędności, a także z deklarowaną przez producenta ilością zużywanej wody. Podczas gdy konsumpcja prądu przez zmywarkę podawana jest w klasach energooszczędności (pamiętaj, że od marca br. znikają oznaczenia klas z plusami i urządzenia oznaczane do niedawna symbolem najwyższej energooszczędności, a wiec symbolem klasy A+++ dzisiaj oznaczane są symbolem B), to zużycie wody oznaczane jest w uśrednionym zużyciu wody rocznie przy założeniu, że zmywarka wykonuje 280 cykli w ciągu 12 miesięcy. Oczywiście im wyższa klasa energooszczędności – tym więcej za taką przyjemność trzeba zapłacić!

O czym jeszcze trzeba pomyśleć?

• Kiedy zastanawiasz się na wyborem odpowiedniego urządzenia zapoznaj się z pojemnością znamionową zmywarki (ile naczyń możesz do niej załadować)
• Sprawdź sposób podgrzewanie wody w zmywarce (o czym powyżej)
• Dowiedz się jaki jest poziom hałasu emitowanego przez zmywarkę – w niewielkim mieszkaniu zbyt głośno hucząca zmywarka potrafi uprzykrzyć życie!
• Sprawdź czy zmywarka posiada funkcje ekonomicznego lub szybkiego zmywania
• Analizując klasę energetyczną i cenę – weź pod uwagę rosnące ceny prądu (a będą rosły chyba już zawsze)

Podstawowe wady zmywarki:

1. Jednorazowy wydatek może przyprawić o ból zębów 😉
2. Każde urządzenie niekiedy się psuje, należy więc wziąć pod uwagę awaryjność i koszt napraw. Bardzo rzadko, ale bywa, że koszt jednej naprawy może niebezpiecznie zbliżyć się do kosztu nabycia nowego urządzenia
3. Należy wydawać niemałe kwoty na tabletki do zmywania – warto polować na promocje lub tzw. limitowane edycji środków czyszczących
4. Zmywarka hałasuje i w przypadku kuchni otwartych lub małych mieszkań o cienkich ścianach, hałas może być uciążliwy, szczególnie jeśli włączy się zmywarkę przed pójściem spać
5. Nie każdą zmywarkę da się zainstalować w każdej kuchni ze względu na ulokowanie, a zatem nie zawsze będziemy w stanie znaleźć taki model, który spełni nasze oczekiwania co do oszczędnego sposobu funkcjonowania i możliwości umieszczenia w naszej kuchni